Počinje s nečim totalno bezazlenim; ta poznata usporenost tokom duge radne sedmice, zaboravljanje rođendana bliskih i dragih ljudi, tu i tamo. Ako ste u dvadesetim ili tridesetim godinama, vjerovatno ovim stvarima nećete ni pridavati neki preveliki značaj. Ali, šta ako vam kažemo da to sve mogu biti rani simptomi multiple skleroze?
Simptomi multiple skleroze mogu početi već u dvadesetim godinama, pojavljivati se i nestajati u nepredvidivim obrascima, a obično se pojavljuju pod maskom simptoma s kojima se suočavate češće u svakodnevnom životu.
Mnogi simptomi koji se pojavljuju kod multiple skleroze mogu se pojaviti i kod drugih oboljenja – nekih oboljenja koja su učestalija nego što je multipla skleroza. Neki od ranih znakova mogu se generalizovati, kao što je povećanje ukupnog nivoa umora, što u početku otežava uspostavljanje dijagnoze.
Multipla skleroza može se desiti bilo kome – više od 2.5 miliona ljudi širom svijeta trenutno živi s ovim oboljenjem, a to je samo gruba procjena. Pošto je simptome prilično teško raspoznati, veliki broj ljudi i ne zna da ima ovo oboljenje.
Žene su dva do tri puta pod većim rizikom da razviju ovo oboljenje u odnosu na muškarce, oboljenje kod kojeg vaš imuni sistem pravi havariju na centralnom nervnom sistemu i oštećuje veze između mozga i tijela. Iako još uvijek nije tačno poznato šta uzrokuje ovo oboljenje, poznato je da rano otkrivanje može smanjiti šanse za dugoročnu invalidnost.
Bilo bi i više nego mudro da obratite pažnju na sljedeće simptome.
Ukoliko vaše radno mjesto podrazumijeva rad na računaru, tokom skoro pa cijelog radnog dana, sasvim je normalno da će vam se vid prilagođavati čim oči odvojite od monitora. Ali, ako doživljavate zatamnjenje, zamućenje, udvostručavanje ili potpuni gubitak vida – pogoto ako se radi o samo jednom oku – možda osjećate efekte nečega što se zove “optički neuritis”, čest simptom multiple skleroze koji izaziva zapaljenje optičkog nerva.
Pojava problema sa vidom vezanim za multiplu sklerozu obično je spora, jer se pogoršanje odvija tokom vremena. Optički neuritis se može desiti i “samostalno” (nije simptom multiple skleroze), a kao rezultat infekcije, nedostatka vitamina ili nekog drugog autoimunog oboljenja.
Svako se, s vremena na vrijeme, može spotaknuti, ali multipla skleroza uzrokuje nešto više od svakodnevne trapavosti i nespretnosti – jedan od njenih najranijih simptoma je ekstremna vrtoglavica, što vam zaista može zavrtiti glavu.
U slučaju da je osjetite, sigurno ćete je lako prepoznati, jer ćete imati osjećaj kao ili da se vi vrtite ili kao da se prostor oko vas obrće poput vrteške. Ovo može uzrokovati mučninu i povraćanje, a može se pogoršavati kako se krećete.
Međutim, vrtoglavica ne mora biti samo simptom multiple skleroze: problemi sa unutrašnjim uhom, anemija, nizak nivo šećera u krvi, nizak krvni pritisak i određene vrste lijekova takođe mogu uticati na pojavu vrtoglavice.
Sigurno postoje oni dani kada se osjećate iscrpljeno. Međutim, iznenadna i ozbiljna iscrpljenost koja traje sedmicama i koja sprečava vaše normalno funkcionisanje na svakodnevnom nivou, može biti znak da multipla skleroza oštećuje nerve u kičmi.
Ova vrsta iscrpljenosti čini čak i jednostavne zadatke veoma teškima (kao što je odlazak do toaleta). Često nije proporcionalna vašim aktivnostima, ne prolazi nakon što se naspavate, a ima tendenciju da se pogoršava ako vam je vruće.
Kada je centralni nervni sistem pod opsadom multiple skleroze, signali koje mozak i kičmena moždina šalju ka ostatku tijela mogu u potpunosti nestati. Rezultat: utrnulost. Utrnulost i/ili peckanje i trnci koji su uporni (traju više od nekoliko dana) rani je simptom koji zaslužuje provjeravanje kako bi se utvrdio uzrok.
Pacijenti sa multiplom sklerozom obično osjećaju trnce, peckanje, otupjelost ili potpuni gubitak osjećaja u rukama, nogama, stopalima ili na licu.
Većina osoba koje imaju multiplu sklerozu veoma često ima osjećaj kao da hitno moraju u toalet ili su njihove posjete toaletu zaista češće nego što je to uobičajeno. Ponekad se bude i noću, jer moraju hitno mokriti. Problemi sa bešikom javljaju se kod 80% pacijenata koji imaju multiplu sklerozu, a nemogućnost zadržavanja urina često je praćena zatvorom, proljevom i nekontrolisanim kretanjem crijeva.
Ako ste imali problema sa infekcijama urinarnog trakta, ukoliko uzimate određene lijekove (kao što su diuretici) ili ako imate slabe mišiće dna karlice, onda ste se sigurno već susretali sa neugodnim problemima koje mokraćna bešika može izazvati. Ipak, ukoliko primijetite da vam se to dešava, a nemate ništa od pomenutog, bilo bi mudro da se obratite doktoru.
Poremećaji spavanja, promjene raspoloženja, specifični lijekovi i drugi poremećaji mogu uzrokovati mentalne i emocionalne probleme, ali (prema istraživanjima) i oko 60% oboljelih od multiple skleroze doživljavaju neku vrstu kognitivnih i emocionalnih poremećaja. To ima smisla, s obzirom da je mozak epicentar centralnog nervnog sistema.
Što se tiče kognitivnih funkcija, to su obično problemi sa prisjećanjem, problemi sa koncentracijom i pažnjom kao i problemi u obavljanju više stvari istovremeno. Teškoće u organizaciji takođe su često prisutne.
Kada je riječ o emocionalnim simptomima, depresija, razdražljivost, iznenadne promjene raspoloženja i nekontrolisana smjena smijeha i plača prilično su česti kod osoba sa multiplom sklerozom.
Polovina osoba kojima je dijagnostikovana multipla skleroza ima hronični bol, što je obično povezano sa neželjenim grčevima, neobjašnjivom slabošću ili ukrućenošću mišića. Noge su obično prvi ekstremiteti koji nose težinu mišićnih poremećaja, ali i leđa su isto tako problematično područje.
Slabost se može pojaviti i usljed drugih uzroka, kao što su infekcije, kompresija nerava, disk hernija (koja često uzrokuje bol u udovima) i druga autoimuna oboljenja.
Važno je imati na umu da sve osobe, koje imaju multiplu sklerozu, nemaju identične simptome. Ukoliko počnete osjećati zdravstvene probleme koje nikada ranije niste imali, obratite se doktoru kako biste sa sigurnošću mogli znati šta se dešava.
Autor: minimagazin.info